Beperkte basisvaardigheden hebben invloed op iemands hele leven. Even snel opzoeken hoe laat de trein gaat is ingewikkeld of een DigiD aanvragen lukt niet zomaar. Wie een sollicitatiebrief kan schrijven, vindt makkelijker een baan en wie een bijsluiter kan lezen, loopt minder risico medicijnen verkeerd in te nemen. Het beheersen van de basisvaardigheden is een vereiste om goed te kunnen functioneren in onze samenleving, thuis en op het werk.

Voldoende kunnen lezen, schrijven en rekenen is ook een randvoorwaarde om een stabiele financiële situatie te kunnen krijgen en behouden. Zo valt ruim 50% van de onderzochte mensen bij de Kredietbank Nederland en Syncasso in de risicogroep voor laaggeletterdheid en hebben laaggeletterden drie keer vaker een uitkering dan niet laaggeletterden. De maatschappelijke kosten voor laaggeletterdheid bedragen jaarlijks 1,13 miljard euro.

Vergeleken met niet-laaggeletterden geldt dat laaggeletterden:

• Meer moeite hebben met werk zoeken en vinden;
• Vaker ziek zijn, minder gezond leven, meer gebruik maken van ziekenhuis en huisarts bezoeken;
• Vaker afhankelijk zijn van een uitkering;
• Vaker financiële problemen hebben / schuldhulpverlening nodig hebben.

In onderstaande tabel is te zien in welke beroepen laaggeletterdheid het meest voorkomt. Door mensen met laaggeletterdheid binnen jouw organisatie passende hulp te bieden, ontstaat direct een positief effect. Denk aan minder kosten door: lager ziekteverzuim, minder loonbeslag, minder fouten op het werk en het sneller halen van certificaten. Maar denk ook aan meer tevreden medewerkers en klanten, meer inkomsten door hogere productiviteit en meer zelfvertrouwen, trots en plezier.  

Misschien heb je niet direct door of iemand moeite heeft met basisvaardigheden, omdat de meeste mensen zich schamen voor hun laaggeletterdheid en dit goed kunnen verbergen.

Herken je 1 of meer van de signalen hieronder? Dan is het goed om actie te ondernemen.

1. Signaleren, herkennen & benoemen

   Voorbeeld vragen: Vind je dit formulier lastig om in te vullen? Hou je ervan om jouw kind voor te lezen? Hiervoor kan ook gebruik worden gemaakt van de Taalzelftest van Basismeters. Dit middel kan je ook inzetten om te kijken welke medewerkers binnen jouw organisatie extra ondersteuning hierin kunnen gebruiken.

2. Normaliseren

   Voorbeeld: veel mensen schamen zich hiervoor, dit is niet nodig. Ruim 2,5 miljoen mensen in Nederland hebben hier moeite mee.

3. Maak training hierin bespreekbaar

4. Complimenteren / motiveren

   Ongevraagd advies kan weerstand oproepen. Vraag daarom wat de voordelen voor hem/haar zijn.
   Voorbeeld: Hoe zou je het vinden als je dit zelf zou kunnen? Wees positief en geef hoop.

5. Motivatie uitvragen

6. (Warm) doorverwijzen

VEPA faciliteert Nederlandse les voor haar medewerkers. Dinsdagmiddag 13 mei vertelde Mirjam Koekoek (Financieel HRM medewerker bij Vepa the furniture factory) waarom VEPA inzet op taal. VEPA vindt dit dermate belangrijk dat ze de lessen voor de medewerkers onder werktijd laten plaatsvinden en op hun eigen locatie in Emmen.

Volgende week donderdag vindt de eerste bijeenkomst plaats en zal de docent van DCTerra kennismaken met de medewerkers die de Nederlandse taal beter onder de knie willen krijgen. De lessen zullen wekelijks gegeven worden op donderdagmiddag gedurende het komende jaar en er zal tijdens de lessen aandacht besteed worden aan de veiligheid van werknemers binnen het bedrijf.

Mirjam noemde onder andere de reden om medewerkers mee te laten doen: “De onderlinge sfeer verbetert en dat komt ten goede aan het zelfvertrouwen van onze medewerkers en verbetert de onderlinge communicatie. Heel belangrijk voor de veiligheid in de productie!”

Daarnaast blijkt uit verschillende onderzoeken dat als medewerkers beschikken over voldoende basisvaardigheden zoals lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden, zij zelfredzamer, gezonder en loyaler naar het bedrijf zijn. Het ziekteverzuim daalt en de productiviteit verhoogt.